سیرتکامل برنامه ریزی
یکی از موضوعات و مقولههای نوظهور اقتصادی در نیمه اول قرن بیستم، پیدایش و گسترش
برنامهریزی اقتصادی برای عبور از بحرانهای اقتصادی و یا کوتاه کردن مسیر دستیابی به رشد
و توسعهاقتصادی توسط دولت بوده است.
در بسیاری از کشورهای جهان با نظامهای اقتصادی متفاوت (نظام بر مبنای بازار، نظام بر
مبنای برنامه و نظامهای مختلط یعنی ترکیبی از بازار و برنامه) برنامهریزی اقتصادی با
درجات متفاوت از نظر فراگیری بخشها، گستردگی و با درجات متفاوت از نظر موفقیت،
تجربه شدهاست. کشور ایران نیز از جمله کشورهای پیش گام در برنامهریزی اقتصادی برای شکستن دور باطل فقر و دستیابی به
توسعه اقتصادی است.
با نگاهی تاریخی- تحلیلی به چگونگی پیدایش مقوله برنامهریزی اقتصادی و توسعهآفرینی دولتی در جهان و سیرتحول آن
همراه با خلاصهای از نمونههای مهم تجربی روشهای مختلف برنامهریزی اقتصادی در جهان اشاره کرده و در انتها به
تجربه ایران پرداخته شدهاست.
کشور ایران پس از جنگ جهانى دوم، از جمله پیشگامان جهان سوم در برنامهریزى بود. اولین برنامهٔ عمرانى هفت ساله
ایران در حوالى سال ۱۹۴۹ (۱۳۲۸ شمسی) پیاده شد.
در این برنامه بخشى نیز به توسعه اجتماعى از جمله توسعهٔ آموزش و پرورش و فرهنگ اختصاص داده شده بود.
گسترش برنامهریزی
قرن بیستم را قرن برنامهریزى و قرن توسعه و رشد خواندهاند؛ زیرا در این قرن نهضت و جنبش در وسعت جهانى براى تأمین
رفاه و آسایش و ارتقاى سطح زندگى عموم مردم آغاز شده است. در این راه نیازها نامحدود، و امکانات و منابع محدود است.
خواهى نخواهى تمام کشورها ناچار هستند بین تقاضاها و توقعات و نیازها اولویت قائل شودند، و منابع خود را بهنحوى
تقسیم و مصرف کنند، تا ضمن انکه در حداقل زمان حداکثر تمتع براى همه فراهم مىشود، درآمد و محصول ملى نیز سریعاً
و مرتباً افزایش یابد، و حوزهٔ امکانات براى فراهم آوردن آسایش بیشتر و غناى روزافزون سطح زندگى همه مردم وسیعتر
گردد. این است که برنامهریزىها اقتصادى – اجتماعی، به اشکال و ابعاد گوناگون در سراسر جهان رواج پیدا کرده است.
بهموجب بررسى بینالمللى یونسکو، اولین برنامهریزى آموزش سیستماتیک همراه با برنامهریزى اقتصادى در سال ۱۹۲۳ به
صورت متمرکز – الزامى در شوروى آغاز شد.
یکی از موضوعات و مقولههای نوظهور اقتصادی در نیمه اول قرن بیستم، پیدایش و گسترش برنامهریزی اقتصادی برای عبور از
بحرانهای اقتصادی و یا کوتاه کردن مسیر دستیابی به رشد و توسعهاقتصادی توسط دولت بوده است. در بسیاری از کشورهای
جهان با نظامهای اقتصادی متفاوت (نظام بر مبنای بازار، نظام بر مبنای برنامه و نظامهای مختلط یعنی ترکیبی از بازار و برنامه)
برنامهریزی اقتصادی با درجات متفاوت از نظر فراگیری بخشها، گستردگی و با درجات متفاوت از نظر موفقیت، تجربه شدهاست.
کشور ایران نیز از جمله کشورهای پیشگام در برنامهریزی اقتصادی برای شکستن دور باطل فقر و دستیابی به توسعه اقتصادی
است. در این مقاله با نگاهی تاریخی- تحلیلی به چگونگی پیدایش مقوله برنامهریزی اقتصادی و توسعهآفرینی دولتی در جهان
و سیر تحول آن همراه با خلاصهای از نمونههای مهم تجربی روشهای مختلف برنامهریزی اقتصادی در جهان اشاره کرده و در
انتها به تجربه ایران پرداخته شدهاست.
در اواخر دهه ۷۰ میلادی مفهوم برنامهریزی مواد موردنیاز MRP معرفی و توسط شرکت IBM پیادهسازی و توسعه
پیدا کرد. مهمترین مشکل این سیستمها امکانات سختافزاری و نرمافزاری گرانقیمتی بود که بعضاً در مراکز دانشگاهی
و یا نظامی مستقر بودند.
لینک دانلود …سیر تکامل برنامه ریزی